Psikodinamik Çocuk Terapisi Sürecinin Etkinliğinin İncelenmesi

Psikodinamik yönelimin çocuk psikoterapisine önemli katkılarından biri oyunun etkili bir iletişim aracı olarak görülmesidir. Oyun çocuğun duygusal, sosyal ve davranışsal sorunlarının arkasındaki kaygı, korku ve çelişkilerin simgesel yansımasıdır. Çocuklar psikoterapiye belli belirtiler ile başlasa da psikodinamik terapi sürecinde önemli olan çocuğun düşünsel, duygusal ve ilişkisel dinamiklerini anlayarak bu belirtilere yol açtığı düşünülen konuları çözmektir. Çocuklar çoğunlukla bu konuları yetişkinler gibi dile dökmediklerinden çocuğun oyununu bir değerlendirme, çocuğu anlama ve psikoterapideki gelişimini izleme aracı olarak kullanmak terapiyi en etkili kılacak faktörlerden biridir. Dolayısıyla, psikoterapide ortaya çıkan oyun şekillerinin psikoterapi süreç araştırmalarıyla makro ve mikro düzeylerde incelenmesi önemli bir çalışma alanıdır.

Bu projenin en temel amaçlarından biri psikodinamik terapide gelişen özgün oyun süreçlerini ve oyunun sağaltıcı bileşenlerini sistemli olarak inceleyebilmektir. Psikodinamik literatüre göre çocuğun “temsili” oyunlar oynaması (dış dünyadaki nesnelere kendi iç dünyasından anlamlar atfederek kendini dışa vurabildiği oyunlar) ve bu oyunların bilişsel (ileri düşünme becerilerini kullanabilme), duygusal (oyuna olumlu ve olumsuz duyguları taşıyarak bunları düzenleyebilme) ve ilişkisel (hayatındaki sosyal rolleri oyuna taşıma) seviyesinin yükselmesi çocuğa hayatında farklı baş etme mekanizmaları kazandırmakta ve günlük hayatındaki işlevselliğini arttırmaktadır.

Terapide çocuğun oyununu bu yönde geliştirebilen değişkenler çoğunlukla kuramsal yayınlar ve vaka çalışmaları üzerinden çalışılmış ve görgül olarak cevaplanmamış birçok soru bırakmıştır: Terapide oyunun hangi özelliklerinin gelişmesinin daha sağaltıcı olduğu, hangi tip müdahalelerin bu oyunu kolaylaştırdığı ve terapötik ilişkinin oyunun gelişimi ile ilgili rolü sistemli şekilde çalışılmamıştır. Bu bağlamda psikodinamik oyun terapi sürecini ve terapide bahsedilen etkili değişkenleri bütünsel olarak temsil edebilecek bir süreç araştırması yapılmaktadır. İstanbul Bilgi Üniversitesi Psikolojik Danışmanlık Merkezi’nde sürdürülen psikodinamik oyun terapilerine dahil olan danışanlara belirti düzeylerine ilişkin anketler uygulanarak ve bireysel psikoterapi seanslarının görsel-işitsel kayıtları alınarak terapi süreci incelenmektedir. Bu kayıtların deşifreleri üzerinden süreç yakından takip edilmekte ve çocuğun oyununun, terapist tarafından yapılan müdahalelerin ve gelişen ilişkinin farklı boyutları değerlendirilmektedir. İkincil amaç olarak, ön-test son-test karşılaştırmaları yapılarak ilgili psikoterapi sürecinin etkililiğine yönelik incelemeler de yapılmaktadır.


Bu proje TÜBİTAK 3501 -Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Projelerini Destekleme Programı tarafından desteklenmiştir.

Proje Yürütücüsü: Yrd. Doç. Dr. SİBEL HALFON

Proje Numarası: 215K180

Proje Süresi: Mart 2016-Mart 2019